شیرینی به ماده غذایی اطلاق میگردد که ماده اصلی آن شکر یا پودر قند یا قندهای مصنوعی باشد و در تعریف آنقدر گسترده است که شکلاتها را هم در بر میگیرد. در اغلب شیرینیها، آرد و تخممرغ ماده اصلی دیگری علاوه بر مادهٔ شیرینکننده بهشمار میآیند.
شیرینیپزی یک هنر است با تمام کرشمههای یک هنر اصیل. باید در دهان گذاشت و آرامآرام زیر دندان بردش تا جادوی طعم و مزهاش فاش شود. دلکندن از آن شدنی نیست، صرفنظر از آن از عهده هر کسی برنمیآید، با اینکه کارشناسان تغذیه مضرات آن را قطار میکنند اما گوش شنوای زیادی وجود ندارد، تنها به این علت که شیرینی را با هیچچیز در دنیا نمیتوان عوض کرد.
ریشه شیرینی پزی در ایران:
شاید برایتان جالب باشد که بدانید ریشه نخستین شیرینیها به ایران باستان برمیگردد. اگر بخواهیم در مورد تاریخچه شیرینی پزی در ایران باستان صحبت کنیم به یک نوع کیک به نام «لاویش» میرسیم که در زمان امپراطوری ایران باستان در قرن هفتم میلادی پخته میشد و بسیار محبوب بود.
انواع کیک و کلوچه
کوکی، کیکهای خشک و شیرینیهای فینگر فودی که همه بر پایه آرد مثل آرد برنج یا آرد شیرینیپزی و با کره، تخممرغ و شکر و … درست میشوند از جمله شیرینیهای مشترک در سرتاسر دنیا هستند.
شیرینی پزی در ایران باستان
ایرانیان باستان «جو» را نیمکوب کرده و با میوه و شیر مخلوط میکردند و به صورت حریره میخوردند؛ یا آن را آرد میکردند و نان و شیرینی میپختند.
در کتب تاریخی آمده زمانی که شاهان هخامنشی میخواستند از کاخ تابستانی (شوش) به تخت جمشید یا برعکس بروند خدمه کاخ به قنادان دستور میداند که پیش از ورود شاه به کاخ، نان و شیرینی را حاضر کنند. به این ترتیب غذای اصلی مردم در دوران هخامنشی علاوه بر گوشت و نان و سایر غذاهای معمول، شامل انواع شیرینی کلوچه هم بوده است.
جالب است بدانید که ایرانیان باستان زنبور عسل پرورش میدادند و انجیر و خرما هم جز برنامه غذایی مردم و البته از جمله مواد اساسی برای پختن انواع شیرینی بودند. ایرانیان باستان بز هم پرورش میدادند و از شیر آن برای پختن شیرینی و البته درست کردن دوغ و ماست استفاده میکردند.
و اما مردم خاورمیانه
مردم خاورمیانه عاشق شیرینیهای پرشهد هستند. آنها شیرینیهای پرملات خود را که با انبوهی از مغزها پوشانده شده پس از اتمام غذا یا همراه با آن میخورند، اروپاییها به خوردن شیرینی همراه با صبحانه میل دارند و کیکهای پوشیده از شکلات و میوههای فصل را میپسندند، مردم جنوب شرقی آسیا نیز مشتری شیرینیهای برنجی و بخارپز هستند و ما ایرانیها به شیوه هر چه پیش آید خوشآید، در هر کجا و به هر بهانه پای شیرینی را به جمعمان باز میکنیم تا به یمن طعم شیرین شیرینی، دقایقمان هم شیرین شود.
میگویند در قدیم ایرانیها در بین شیرینیهای موجود در بازار چند قلم را بیشتر میپسندیدند؛ شیرینیهایی مثل مسقطی، راحتالحلقوم، نانبرنجی، شیرینی نخودچی، شیرینی بادامی، حاج بادام، نان پنجرهای، شیرینی شکری و شیرینیهای مربایی اینها غیر از گز، حلواارده، حلوا نیمشکر (تهیه شده از آرد برنج، شکر، هل و گلاب) و شکرپنیر بود که بیشتر برای فاتحهخوانی اموات استفاده میشد، همچنین از آبنبات قیچیهای هلی، بادامی، پستهای و ترش یا نقلهای بیدمشکی، بادامی و خشخاشی.
خارجیخورها
>چنته شیرینیپزهای وطنی از نسخههای سحرآمیز قنادی پر است، اما با این حال ذائقههای تنوعطلب برخی از ما کاری کرده که در کنار شیرینیهای خوشعطر و طعم میهنی، شیرینیهای کپی برابر اصل شده نیز طرفداران زیادی داشته باشد.
تارتهای توتفرنگی، میوهای، شکلاتی و انواع کیکهای خارجی، رقبای این روزهای شیرینیهای ایرانی است که برخی برای تغییر ذائقه و چشیدن طعمهای جدید و برخی برای متمایزکردن خود از دیگران به آن رویمیآورند.
البته شیرینیهای خارجی نیز جادویی از طعم و مزه دارد، ولی آن اصالت و رایحه بومی و ملی که در شیرینیهای ایرانی وجود دارد در هیچ یک از شیرینیهای مشابه پیدا نمیشود.
نتیجه کلی:
آنچه که مشخص است شیرینی امروزه به خوراکی ای خاص بدل شده که در تمامی مراسمات غم و شادی نفوذ کرده و مورد استفاده قرار می گیرد. تاریخ کهن شیرینی پزی در جهان و ایران باعث شده تا امروزه این نوع خوراکی پرطرفدار به نوعی پختگی رسیده و لذت بالای طعم ان بیش از پیش نمایان شود.